Historia Konkursów Krasomówczych rozpoczęła się w listopadzie 1971 roku, kiedy z inicjatywy Prezesa Oddziału PTTK w Golubiu-Dobrzyniu, Dyrektora Zamku Golubskiego Zygmunta Kwiatkowskiego (zm. 29 sierpnia 2005 roku), odbył się I Krajowy Konkurs Krasomówczy Przewodników PTTK.
W roku 1976 odbył się I Krajowy Konkurs Krasomówczy Młodzieży Szkół Średnich.
Z inicjatywy Leona Hojniaka i grona działaczy legnickich PTTK
od 1985 roku odbywają się Ogólnopolskie Konkursy Krasomówcze Dzieci i Młodzieży Szkół Podstawowych, a w latach 2000-2018 również Ogólnopolskie Konkursy Krasomówcze Młodzieży Gimnazjalnej.
Wyżej opisane konkursy są autorskimi środowisk Golubia-Dobrzynia i Legnicy.

Jak pisał Zbigniew Mariusz Kozłowski „Na Zamku Golubskim, każdego roku w listopadzie, młodzi krasomówcy nadają konkretne treści słowom. Prezentują swoje miasta, regiony, opisują dziś już legendarne postacie, wydarzenia historyczne, lub też własne przeżycia z wycieczek. Od nich to zależy, czy słuchając ich opowieści, zobaczymy: świt w Bieszczadach, Liczyrzepę, wilki kurpiowskie, Franciszka Fiszera, czy Jana Chryzostoma Paska, Lublin, Warszawę, Golub-Dobrzyń lub fantastyczne wzgórza morenowe Suwalszczyzny. A może w swej wyobraźni usłyszymy wilki wyjące koło Myszyńca czy Nowogrodu, głos Anny Wazówny, a może głos armat pod Ostrołęką.”
Jego słowa w pełni opisują co dzieje się podczas konkursów krasomówczych, choć wspomina ten w Golubiu takie same emocje towarzyszą młodzieży w Legnicy.

Istotą konkursu jest jak najpiękniej opowiedzieć o swej Ojczyźnie wykorzystując wiedzę krajoznawczą.

Celem konkursów krasomówczych jest zwrócenie uwagi dzieci i młodzieży na potrzebę pielęgnacji języka ojczystego, kształtowanie u młodzieży szacunku do ojczystej ziemi, kultury i małych ojczyzn, rozbudzanie zamiłowania do pięknego i sugestywnego mówienia oraz kształtowanie umiejętności poprawnego, jasnego i logicznego formułowania myśli. Zadaniem konkursów jest również rozbudzanie zainteresowań krajoznawczych wśród dzieci i młodzieży, zachęcanie do poznawania własnego regionu, jego historii, dorobku, zdobywanie wiedzy o Polsce i Polakach, wyszukiwanie tematów ciekawych krajoznawczo, a następnie ich prezentowanie. Konkursy są także jedną z form przeciwdziałania zachowaniom patologicznym wśród dzieci i młodzieży.

Eliminacje Konkursów odbywają się w czterech etapach.
Są to poziom: szkolny, powiatowy/rejonowy, wojewódzki, finał ogólnopolski. Organizatorami kolejnych etapów eliminacji mogą być: szkoły, Oddziały PTTK, Gminne, Miejskie i Powiatowe Władze Samorządowe. Na etapie wojewódzkim konkursy koordynują Jednostki Regionalne PTTK we współpracy z właściwym Kuratorem Oświaty. Za zgodą Jednostek Regionalnych PTTK, eliminacje mogą organizować inne organizacje i stowarzyszenia.

Finał Ogólnopolski Dzieci Szkół Podstawowych przeprowadza Oddział PTTK w Legnicy.
Finał Ogólnopolski Młodzieży Szkół Ponadpodstawowych  przeprowadza Oddział PTTK w Golubiu-Dobrzyniu.